Cristóbal de Mondragón (1514-1596), de goede Spanjaard uit de Opstand

Cristóbal de Mondragón is in Zeeland bekend als Spaans gouverneur en bevelhebber tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). Op diverse eilanden heeft hij zijn sporen nagelaten. Hoewel dit veelal getuigenissen zijn van oorlog en geweld is er in zijn eigen tijd bij vriend en vijand ook respect voor zijn persoon en zijn manier van handelen. In de afgelopen eeuwen heeft dat positieve beeld zich verder ontwikkeld. Ondanks zijn rol als geducht belegeraar van Zierikzee in 1575-1576, heeft Cristóbal de Mondragón in die stad zo’n goede naam verworven dat hij al decennialang wordt herinnerd met ‘zijn’ zwaard op de toren van de Noordhavenpoort. Zijn faam leidt in 2002 zelfs tot een toeristische wandelroute, het Mondragónpad. Vanaf eind april 2020 heeft Zierikzee weer een hotel met de naam van de commandant, ondergebracht in hetzelfde pand als waarin tussen 1947 en 1996 ook een hotel en een café-restaurant met de naam Mondragón gehuisvest zijn geweest. Waaraan dankt Cristóbal de Mondragón zijn lokale faam?

Historicus Raymond Fagel vindt het tijd dat Nederlanders de confrontatie aangaan met hun aloude vijanden, de Spanjaarden. Over hun rol in de Tachtigjarige Oorlog bestaat een duidelijk beeld: zij waren de vijand. Met als exponent Alva en zijn brute soldaten, die vanaf 1567 namens koning Filips II de Opstand in de Nederlanden kwamen onderdrukken. Maar de werkelijkheid is genuanceerder, vertelt de onderzoeker in het filmpje dat NWO liet maken.